E akahele ʻoe i kou hele ʻana i loko o laila, nui nā hopeʻō i kāpili i pūnana ma laila.
akena
[hamani]He kaena ʻana, ʻo ia hoʻi, he hoʻonuinui ʻana i ka ʻōlelo no ka maikaʻi o kekahi mea i mea e hōʻoio wale ai; he hōʻoio a he haʻakei ʻana paha. Puke Wehewehe Hou
[hamani]He komo nui ʻana o kekahi poʻe i kekahi hana no ka paio, hakakā, a hana like i mea e kō ai ia hana. Puke Wehewehe Hou
Laʻana palapala:
...e hālāwai ana ka ʻAhahui Hōʻole Wai ʻOna i ka pō o ka lā ʻāpōpō, i ka hola 7P ma Kawaiahaʻo. E hele mai kākou a pau a e alu like. Ka Nupepa Kuokoa, 30 Malaki 1865
A no kēia pilikia nō, e alu like mai nō kākou. E kū mai ʻoe e Kauaʻi o Manokalanipō, pēlā nō hoʻi ʻoe e Oʻahu o Kākuhihewa, e kāhea mai e kiʻi aku... Ka Nupepa Kuokoa, 15 Ianuali 1870
Mai poina ʻoukou i ke ō i ko ʻoukou mau inoa ke kāhea au i ka papa inoa.
ʻŌlelo maila ʻo Hiʻiaka iā Wahineʻōmaʻo, “ʻAuhea ʻoe, e aikāne?” Ō akula nō hoʻi ʻo Wahineʻōmaʻo me ka ʻōlelo ʻana aku, “Eia nō au. I ke aha lā?” Ka Moʻolelo o Hiʻiakaikapoliopele, ʻao 126
Hiaʻai, hiaʻai i ka nani lā
ʻO aʻu Lehua i Hōpoe lā
Ke ona ʻia maila e ka ʻIwi lā
E ka manu hulu weo o ʻŌlaʻa Ka Leo o ka Lahui, 6 ʻAukake 1894
ʻO ka inoa o kēia Leho a Keaʻau, ʻo Kalokuna. He ʻano like nō paha ke ona ʻia o kēia Leho e ka heʻe o Kaiuli, e like me ke ona ʻia o ka pā kua hūhū a Kaʻeha, ke keiki lawaiʻa hī aku o Kekaha wai ʻole o nā Kona. He Moʻolelo Kaʻao no ʻIwa, ʻao 1
uē paʻiāuma
[hamani]He ʻano uē ʻana me ka paʻi pū i ka umauma ma ke ʻano he kūmākena. ʻO ke ʻano uē maʻamau kēia o ke au kahiko ma ka hala ʻana o kekahi mea i aloha nui ʻia. Puke Wehewehe Hou
Mai laila aʻe, komo ma ka lumi ʻoihana o ka luna nui. ʻIke akula i nā puke o ka ʻoihana a me nā kūpeʻe hao no ka mea uhaki kānāwai. Ka Nupepa Kuokoa, 27 Iulai 1876
ʻO ka mea nāna e uhaki i ke kapu, e hoʻopaʻi ʻia ʻo ia ma ka uku hoʻopaʻi, ʻaʻole ʻoi aku i nā kālā he ʻumikumamālima a me ka waiwai i loko o ka iʻa āna i lawaiʻa ai. Ka Nupepa Kuokoa, 7 Kepakemapa 1859