"No laila," wahi a ua Kauahoa nei i hoʻomau aku ai i ka ʻōlelo ʻana i nā kūpuna, "he makemake hoʻi au iā ʻolua e ʻimi ʻolua i mea walea naʻu." Ka Moʻolelo Hiwahiwa o Kawelo, ʻaoʻao 80
A laila noho aliʻi ihola ʻo Kamehameha ma luna o kēia pae ʻāina, a hoʻoponopono ihola ʻo Kamehameha i kona aupuni, a ʻimi ihola i mea e pono ai nā ’liʻi a me nā makaʻāinana. Moʻolelo Hawaiʻi, ʻao.67
E like me nā holoholona ʻano pōpoki a pau. I ka pō nō kona ʻimi ʻana i kāna ʻai, a moe mālie nō i ke ao, ma luna paha ma ka lāʻau, ma lalo paha ma loko o nā lau lāʻau. O Nā Holoholona Wāwae ʻEhā o Ka Lama Hawaiʻi, 20:103
ʻīnaʻi
[hamani]Ka ʻai ʻana i kekahi mea ʻai liʻiliʻi hou aku ma ka ʻaoʻao i ʻono aʻe ka mea ʻai nui e like me ka poi.
Ua ʻiʻini nui nō nā mākua i mea e pono ai kā lāua keiki, ʻaʻole naʻe e hiki iā lāua ke hoʻōla i kā ke Akua mea i manaʻo ai e lawe. Ke Kumu Hawaii, 2 Kepakemapa 1835
ʻO kekahi poʻe, ulu aʻela ka ʻiʻini e haʻalele i ka ʻailana a e holo aku ma luna o nā waʻa o lākou no kekahi mokupuni i kapa ʻia ʻo Sāna Katalina ka inoa… Ka ʻAilana o nā Naiʻa Polū, 5:29
Ua kau akula nō naʻe kona mau keʻehina ma luna o nā papahele o ka mākaukau no ka lawelawe a hoʻohana ʻana aku iā ia iho e like me ke alakaʻi a kona lunaʻikehala ake ʻike i ʻiʻini a i kau nui ai. Ka Puke Moʻolelo o Hon. Iosepa K. Nāwahī, ʻao.34
ʻō koholā
[hamani]Ka lawaiʻa ʻana i ke koholā e like me ka mea i hana ʻia i loko o ke kenekūlia ʻumikūmāiwa ma luna o nā moku peʻa i loko o ka Pākīpika nei. He Moʻolelo Kaʻao no Kekūhaupiʻo
Laʻana palapala:
He mau moku kaua kekahi; he mau moku ʻimi ʻāina kekahi, he mau moku kālepa kekahi, akā ʻo ka nui o nā moku i kū mai, ʻo ia nā moku ʻō koholā. Moʻolelo Hawaiʻi, ʻao 42
A ʻike akula nā kānaka i nā haole e ʻōkomo ana i ka lopi ma waho o ka moku, kapa akula lākou, ʻo Kāpulupulu a me Mokuhāliʻi, e kāpili ana i nā waʻa o lākou. Ke Kumu Aupuni, 13 - 6, ʻao 52
Ua ʻōkomo mai ʻo ia i loko o koʻu noʻonoʻo i nā ʻike i loaʻa iaʻu nā keʻehina holomua ma ka nohona ʻohana a ma ke ʻano o ka nohona pili lāhui. Ka Puke Moʻolelo o Hon. Iosepa K. Nāwahī, ʻao 331
Ua maikaʻi kō pāʻū, a eia ka mea i koe, ʻo kēlā kaula hoʻoholo e kākua ʻia i ka pūhaka o ke aliʻi, e wehe aʻe ʻoe i ia kaula, a e ʻōkomo iho ʻoe iā Kahihikolo, ʻo ia ka nākiʻi o ka pāʻū o kō hānai. Ka Moʻolelo o Hiʻiakaikapoliopele, ʻao 34
A i ia manawa āna i lohe ai i ka leʻa o ke mele a Kepanilā, ua ʻōmilo ʻia kona puʻuwai e nā hana ʻano ʻē a pau. Kaʻehuikimanōopuʻuloa, 4:24
Nā moena weleweka nani loa, nā kiʻi pōhaku i kālai ʻia me ka noʻeau, nā pākū kilika i ʻōmilo ʻia me nā lopi kālā a kula nō hoʻi… He Moʻolelo Pōkole, 5/20/1887:65
ʻopāʻopā
[hamani]Ke kaomi a me ka ʻuī ʻana ma ka lomilomi ʻana i kekahi mea; ke kūpelepele. Moʻolelo Polenesia
Laʻana palapala:
Nalinali ʻo ia i ko Hina lihilihi i mea e ulu lōʻihi ai, a ʻopāʻopā i kona mau manamana lima me kona lima nui e hoʻōlomio a puāhilo ai. Moʻolelo Polenesia, ʻaoʻao 62
E ʻopiʻopi aku ʻoe i ka puʻu lole e waiho wale nei ma kou pela moe.
He papa ʻopiʻopi lōʻihi kekahi e hoʻoneʻe ʻia ana e ka mīkini, a ma luna o laila e lelele ai ka paʻahao me he lā e holo ana. He 50 keʻehina i ka minuke a ke kanaka e lelele ai… He Moʻolelo Pōkole, 6/6/1887:89
Ma hope iho o ka paʻa ʻana, hoʻokomo ʻia ma nā mīkini ʻopiʻopi, a hoʻopaʻa ʻia me nā helu a hoʻouna ʻia ma nā kaʻa i loko o nā hale kūʻai o ke kūlanakauhale. Ka Puke Moʻolelo o Hon. Iosepa K. Nāwahī, ʻao 68
ʻEā, eia kā ua pololei ʻiʻo nō kāu mau ʻōlelo i kēlā wā i hānau ai kēia aliʻi ʻōpio, a ʻo ka wā kūpono ʻiʻo nō kā ia e ʻōʻū ai i ka maka o ka wauke a i kēia manawa lā, ua ʻoʻoleʻa ka lālā, a ua hiki ʻole ke ʻōʻū i ka maka o ka wauke. He Moʻolelo Kaʻao no Kekūhaupiʻo, 26:109
Inā he manaʻo kuko ko kākou i kā kākou mau keiki e ʻapo mai i ka ʻōlelo makuahine, e "ʻōʻū i ka maka o ka wauke ʻoi ʻōpiopio" kākou! Kauakūkalahale, 2005-01-02
[hamani]Ke komo ʻana i loko o kekahi hoʻokūkū, paio, a hakakā paha ma ke ʻano he mea kōkua ma ke kaʻikaʻi pono ʻia o ia hana. He Moʻolelo Kaʻao no Kekūhaupiʻo