[kikino]He lau, nāhelehele, ʻōpala, a mea popopo ʻē aʻe paha i lilo i lepo a i kanu ʻia a lū ʻia paha ma ka honua no ka hoʻomomona ʻana i ka lepo. Mākālei Kona
[hamani]He kanu ʻana a lū ʻana paha i ke kīpulu ma ka mahina ʻai i mea e momona ai ka lepo.
Laʻana palapala:
A ʻo ia mauʻu nō, kīpulu ʻia akula nō ma ia mākālua, a mau nō ka wai o ka mākālua, a ʻoi loa aʻela ka ulu o nā mea kanu a pau mai ʻō a ‘ō, a hāʻawi i ka wai kaua mea ʻo ka ulu palena ʻole o ka ʻai. Huaʻōlelo Makalei
[kikino]He māhele o luna o ka ʻuala i ʻoki ʻia a muʻo i mākaukau no ke kanu ʻia ʻana.
Laʻana palapala:
ʻO ka hana nui a ke aikāne ʻo ka hele i nā poʻe mahi ʻai i huli, i pōhuli maiʻa, a i lau ʻuala, a i pulapula ʻawa nō hoʻi, a me ka ʻanoʻano ipu ʻawaʻawa o nā ʻano like ʻole. Huaʻōlelo Makalei
Hoʻokomo ʻia ʻelua huli i loko o ka mākālua hoʻokahi i ʻole paha e mehameha ke kalo i ka loaʻa ʻole o kona hoa e laukanaka ai. Moʻolelo Hawaiʻi o Kalapana
[kikino]He wahi i kanu a mālama ʻia ai ka mea kanu e ke kanaka mahi ʻai. Kumu Kou
Laʻana palapala:
Ma nā ʻāina kula, ua kapa ʻia kā ke aliʻi mau māla he kōʻele; ʻo ko kānaka mau waena he kīhāpai; kā ke aliʻi māla he hakuone, he kuakua. Ka Moʻolelo Hawaiʻi, 39:11
[kikino]He māla kahi e hoʻoulu ʻia ai ka meaʻai; he māla, he kīhāpai.
Hoʻohana:
Kāpae pinepine ʻia ke kaʻi ma mua.
Laʻana palapala:
A eia hoʻi ka hua ʻōlelo a ua kanaka nei i hoʻopuka aku ai i kāna wahine, "Hele nō hoʻi a o ke keiki kēia a kāua e uhuki mai nei i nā mea kanu o ka waena nei, a laila make ke keiki a kāua ʻaʻohe e ola, no ka mea ʻo ka lā kēia aʻu e hoʻokō ai i kuʻu hua ʻōlelo o nehinei." Ka Nupepa Kuokoa, 9 Iune 1894
Ma ke kakahiaka nui o ka Poʻakolu, ʻOkatoba 25, ua iho akula ka Hon. H. A. Widemanu mai Waiehu aku a i Waiheʻe, he mea ʻē ka nele o ka waena kō i nā paʻahana ʻole, he neo wale nō ia lā. Ka Nupepa Kuokoa, 11 Nowemapa 1876
Ke hiʻi lā ʻoe i ka paukū waena, he neo ke poʻo me ka hiʻu. ʻŌlelo Noʻeau, 1696